Σαφράν: Ο ελληνικός «χρυσός» βγαλμένος από τη φύση

Ο ελληνικός «χρυσός» βγαλμένος από τη φύση. Φυσικά αναφέρομαι στον κρόκο Κοζάνης ή αλλιώς σαφράν. Η συγκομιδή του ξεκινάει τον Οκτώβριο και διαρκεί μέχρι τον Νοέμβριο. Μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της χώρας μας είναι η περιοχή της Κοζάνης, σε μερικά χωριά της οποίας (Κρόκος, Καρυδίτσα, Αγία Παρασκευή, Άνω Κώμη, Κάτω Κώμη, Λευκοπηγή, Πετρανά κ.λπ.) γίνεται από πάρα πολλά χρόνια συστηματική καλλιέργεια του φυτού. Ύστερα δε από τις κατά καιρούς αυξομειώσεις των καλλιεργούμενων εκτάσεων και αφού απειλήθηκε η εξαφάνισή της, κατά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια (1941-1950) καλύπτει σήμερα γύρω στα 3.000 στρέμματα από τα οποία 1.000 στρέμματα είναι βιολογικής καλλιέργειας και βρίσκονται κατανεμημένα στις κτηματικές περιοχές του Ν. Κοζάνης. Η ετήσια παραγωγή κατά τα τελευταία χρόνια, ήταν γύρω στα 1.200 – 2.000 κιλά κόκκινου κρόκου.

Πάμε όμως να δούμε και την ιστορία του συγκεκριμένου «μαγικού» βοτάνο:

Το σαφράν (ή αλλιώς Κρόκος), γνωστός στην Ελλάδα και ως Κρόκος Κοζάνης, έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία περισσότερων από 90 ασθενειών για πάνω από 4.000 χρόνια. Κατά την ελληνική μυθολογία ο θεός Ερμής καθώς έκανε εξάσκηση στη δισκοβολία χτύπησε στο κεφάλι θανάσιμα  το θνητό του φίλο τον Κρόκο. Στεναχωρήθηκε τόσο πολύ που αποφάσισε να του χαρίσει την αθανασία, μεταμορφώνοντας τον σε ένα πανέμορφο μοβ λουλούδι και το αίμα του σε 3 κόκκινα στίγματα στην καρδιά του λουλουδιού. Παρ’ όλο που ο Κρόκος έχει εκτιμηθεί ως πολύχρωμος προάγγελος της άνοιξης, οι μυθικές ιδιότητές του προέρχονται από τα φύλλα ή κλωστές σαφράν. Προϊστορικά σπήλαια στο Ιράκ είναι διακοσμημένα με έργα ζωγραφικής ηλικίας 50.000 ετών που φτιάχτηκαν με χρωστικές από σαφράν.

Ο Μέγας Αλέξανδρος έκανε ζεστά λουτρά με σαφράν προκειμένου να επουλωθούν οι πληγές από τη μάχη. Το μπαχαρικό αυτό, το 1374 έγινε αιτία ακόμη και έναν πόλεμο που διήρκεσε 14 εβδομάδες εξαιτίας μιας πειρατείας σε φορτίο βάρους 362 κιλών.

Κατά τη διάρκεια της επιδημίας πανώλης, η ζήτηση για το φαρμακευτικό σαφράν είχε εκτιναχθεί στα ύψη. Αυτό το εξωτικό μπαχαρικό έχει χρησιμοποιηθεί για τον βήχα, τα κρυολογήματα, τις παθήσεις του στομάχου, την αϋπνία, την αιμορραγία της μήτρας, την οστρακιά, τα προβλήματα στην καρδιά και τον μετεωρισμό. Είναι όλα αυτά απλώς ένας μύθος;

Μα φυσικά όχι. Σύγχρονες έρευνες υποστηρίζουν την αρχαία σοφία. Το σαφράν έχει αποδειχτεί ότι διαμορφώνει τουλάχιστον 22 βιολογικά μονοπάτια.

Τα οφέλη στην υγεία

Ανακουφίζει από τον στομαχόπονο.

Καταπραΰνει τους πόνους των νεφρών, διεγείρει την όρεξη και κυρίως διευκολύνει την πέψη. Ακόμη περιορίζει τις γαστραλγίες, τον υστερισμό, τους σπασμούς, τον κοκκύτη και τους νευρικούς κωλικούς.

Βελτιώνει το δέρμα από την ακμή με εξωτερική χρήση του.

Έχει αντικαταθλιπτικές, αντιγηραντικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Ενισχύει την εγκεφαλική λειτουργία και τη μνήμη.

Μειώνει την χοληστερίνη και εμφανίζει αντιθρομβωτική δράση.

Μειώνει την αρτηριακή πίεση.

Έχει ευεργετική δράση σε άτομα που πάσχουν από άνοια ή Αλτσχάιμερ.

Βοηθά σε κρίσεις άσθματος ,στο προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, τη ναυτία, τις πεπτικές διαταραχές, τις ενοχλήσεις κατά την οδοντοφυΐα .

Έχει αφροδισιακές ιδιότητες. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα ότι συνδέεται με τον έρωτα και την γονιμότητα.

Μερικές προτάσεις για χρήσεις του κρόκου;

Το τοποθετούμε στο γάλα, στο τσάι, στο ριζότο, στα κρεατικά, στα γλυκά, στις ζύμες. Κυριολεκτικά χρησιμοποιείται παντού σαν ένα κανονικό μπαχαρικό. Προσοχή όμως στην ποσότητα, μία πολύ μικρή δοσολογία είναι αρκετή. Ακόμα έχετε αμφιβολίες για τις «μαγικές» του ιδιότητες;